Գարուն է, արև, արևաշող երկինք , զմրուխտ կանաչ , ծաղկած ծառեր…

Հայ շինականը հերկում է իր հողը, վարում է , ցանում,  արարում և կառուցում, ստեղծարար աշխատանքով շենացնում իր օջախը, իր հայրենիքը:

Բայց արտասվում է հայի սիրտը, ծանր հիշողությունից փոթորկվել է հայի հոգին, աչքերում ծովացել են արցունքները…

2015 թվականի ապրիլի 21: Մարդաշատ է Արմավիրի մարզի Գայ գյուղի կենտրոնը: Հավաքվել են համայնքի բնակիչներ, դպրոցականներ, ուսուցիչներ, ծնողներ: Եկել են ներկա գտնվելու 2015 թվականի ապրիլի 24-ի զոհերի հիշատակին կառուցված հուշակոթողի բացմանը:

Արարատյան դաշտում ՝ Մասիսի սպիտակափառ գագաթի դիմաց փռված դարավոր պատմություն ունեցող գյուղում ՝ հենց կենտրոնում,  Մեծ հայրենականի և Արցախյան ազատամարտի զոհերի հիշատակին կառուցված հուշակոթողների կողքին այսօր վեր է խոյանում ևս մեկ հուշարձան կոթող՝ նվիրված Մեծ եղեռնի 100-րդ տարելիցին՝ որպես անխոս վկա  միլիոնուկես զոհերի, որպես հայ ժողովրդի ողբերգության հավերժության խորհրդանիշ:

Այստեղ են Արմավիրի մարզպետ Ա. Ղահրամանյանը, Արմավիրի թեմի առաջնորդ տեր Սիոն սրբազանը, Վաղարշապատի քաղաքապետ Կ. Գրիգորյանը,  համայնքի ղեկավար Ս.  Մարկոսյանը, պետական այրեր , հյուրեր:

Բացման խոսքով ելույթ ունեցավ դպրոցի տնօրեն Հ. Հարությունյանը: Նա սեղմ,  հակիրճ, սակայն բովանդակալից և ամբողջական խոսքով ներկայացրեց սուլթան Համիդի հայաջինջ քաղաքականությունը որդեգրած երիտթուրքերի կատարած ոճրագործությունները, խոսեց հայի անկոտրուն կամքի, պայքարի ոգու մասին: Շեշտեց և ընդգծեց այսօրվա հրամայականով ստեղծված կարգախոսը. «Հիշում ենք և պահանջում»:

Ապա հուշակոթողի բացման պատիվը տրվեց պարոն մարզպետ Ա. Ղահրամանյանին, Սիոն սրբազանի կողմից կատարվեց օծման արարողություն, երկինք ուղղվեցին «Հայր մեր» աղոթքի խոսքերը:

Հնչեցին հիշատակի խոսքեր:

Հուզառատ պահ էր: Մեղմ ու թաղծոտ մեղեդու ելևէջների տակ օրվա խորհրդին համահունչ հագնված, անմոռուկները կրծքներին ամրացրած դպրոցականները սրտի թրթիռով առ Աստված հղեցին հայի ցավն ու տառապանքը, մանկան հոգու ճիչը ՝ որպես պատգամ գալիք սերունդներին:

Բնում կափկափեց արագիլը և նրա կափկափյունը միահյուսվեց մանուկների ձայնին…